NIEUWS – Historische vloer van Gents hospice terug blootgelegd

Onze collega’s Nick en Stefaan van de Technische Dienst van onze partner Taborgroep legden vorige week de laatste hand aan de renovatie van de historische vloer van de mannenslaapzaal van het oude hospice voor “ongeneeslijken” dat onze zusters in 1805 openden in Gent. Vandaag gebruiken we deze ruimte als onze leeszaal.

Eeuwenoud

De houten vloer gaat helemaal terug tot de 17de eeuw toen het klooster in de Molenaarsstraat werd bewoond door een groep Cisterciënzerzusters. In 1796 werden deze religieuzen verjaagd door de Fransen van Napoleon. Na enkele jaren leegstand en verhuur aan bordeelhouders arriveerden hier op 30 juli 1805 de eerste zes Zusters van Liefde in Gent. De vrouwen hielden grote kuis en openden kort nadien een hospice voor ongeneeslijk zieken op vraag van het Gentse stadsbestuur.

Tekening van de kloostergevel in de Molenaarsstraat rond 1820. Het hospice situeerde zich in het hoekgebouw rechts. (Stadsarchief Gent)

Zorg voor ‘ongeneeslijk’ zieken

In het hospice zorgden de zusters voor mannen en vrouwen die chronisch ziek, palliatief of zwaar hulpbehoevend waren en nergens anders heen konden.

Een groep zieke mannen op de binnenkoer van het hospice

In de 19de eeuw verbleven er ook personen met een fysieke of verstandelijke beperking omdat er in die periode nog geen aparte voorzieningen voor hen bestonden. Een opvallende aandoening die ook zeer vaak voorkwam, was rachitis of beenderziekte. Deze ziekte, die het gevolg is van een tekort aan vitamine D en calcium door te weinig daglicht leidde tot kromme benen, een groot rechthoekig hoofd, een gebrekkig gebit, … . De ziekte trof vooral fabriekskinderen die ’s ochtends vertrokken in het donker, 12 uur in de fabriek werkten en pas ’s avonds in het halfdonker terug naar huis gingen.

Rond 1870 waren bijna de helft van de patiënten in het hospice kinderen en jongeren aangetast door rachitis.

Vloer terug blootgelegd met steun van Agentschap Onroerend Erfgoed

De vloer van de mannenslaapzaal van het historische hospice lag al enkele decennia verstopt onder een dik grijs tapijt en MDF platen. Met de steun van een erfgoedpremie van het Agentschap Onroerend Erfgoed hebben we dit jaar de oorspronkelijke houten vloer terug blootgelegd. Eerst hebben we het tapijt  en de MDF platen verwijderd. Toen we vaststelden dat de oorspronkelijke houten planken vol lijmvlekken zaten, zonk de moed ons even in de schoenen, maar we slaagden erin de lijm laag na laag weg te schuren. Tot slot werd de vloer afgewerkt met een matte vernis.

Vermolmde plank

Een van de oorspronkelijke planken was echter zo hard aangetast door houtworm dat ze moest worden vervangen. Onze collega’s van de Technische Dienst leverden uiterst vakkundig werk en recupereerden trouwens een reeks van de oorspronkelijke 17de-eeuwse nagels. Dikke merci, Stefan en Nick! Bedankt ook aan Lore en Lieve van Taborgroep voor de begeleiding en aan het Agentschap Onroerend Erfgoed voor het financiële steuntje in de rug.

Vervanging van vermolmde plank
Enkele oorspronkelijke nagels die we nu bijhouden in ons Erfgoedhuis
Stefaan en Nick zien dat het goed is

Leeszaal

En wil u onze nieuwe vloer zelf eens komen bewonderen? Kom gerust eens langs in onze leeszaal.